Het is een winterse dag, tegen 17u en al donker, wanneer ik op uitnodiging met mijn gitaar bij het jachthavenrestaurant arriveer om een concertje te geven. Nadat ik mijn instrument heb uitgepakt zodat het kan acclimatiseren, stel ik mijzelf datzelfde doel en bestel een warm drankje. Ik bevind mij tussen de vele watersportliefhebbers en word voorgesteld aan een chique dame die ik zojuist had horen zeggen dat de pensioenleeftijd al een tijd achter haar ligt. “Ik zag je met een gitaar, treed je vaker op?” Wanneer ik haar vertel dat ik van beroep muziektherapeut ben, krijg ik onverwacht een respons van herkenning. Nieuwsgierig vraag ik of zij bekend is met het werk van Stichting Papageno? In haar antwoord deelt zij een gevoel van trots: “Papageno is opgericht door mijn dochter.” Ik was in gesprek met de moeder van Aaltje van Zweden.

Vreugde

Stichting Papageno is vernoemd naar de vogelvanger die een toverfluit bespeelt in Mozarts opera Die Zauberflöte. Het karakter staat voor vrijheid, vrolijkheid en van het leven genieten. Aaltje is de drijvende kracht en voorzitter van Stichting Papageno. Haar man Jaap van Zweden steunt haar met volle overgave. Als veelgevraagd topdirigent weet hij wat de kracht van muziek is. De stichting is een idee van hen samen. Ik herinner mij een interview waarin Jaap vertelt dat zijn vrouw en hij zware lasten hadden gedragen op hun vleugels. “Maar het mooie van het karakter Papageno is dat hij vreugde brengt en dat proberen wij met dit initiatief ook te doen,” zei hij over de muziek en hun stichting. Het is prachtig wat Papageno voor autistische jongeren betekent.

Sociale vaardigheden

Muziek kan een brug vormen van de innerlijke leefwereld, naar de wereld daarbuiten. Kinderen met autisme hebben doorgaans moeite om te communiceren, hun gevoelens te uiten en om te gaan met veranderingen. Het kan voor hen moeilijk zijn om vriendschap te sluiten en te onderhouden. Wanneer een broer of zus makkelijk vrienden maakt en het hen niet lukt, kunnen zij dat heel erg missen.

De moeder van Luc zag dat haar zoon met autisme zich goed ontwikkelde totdat hij een jaar of 12 was, vertelt zij in het filmpje bij deze blog. De lastigste periode begon in de pubertijd: “Hij was ontzettend verdrietig en eigenlijk wilde hij niet meer leven. Hij raakte in een depressie.” Toen begon het grote zoeken.

Verbinding

Wanneer je kind moeite heeft met communiceren, wat doe je dan? Ook Aaltje en Jaap stonden met hun gezin voor deze uitdaging. Zij gingen op zoek naar (ervarings)deskundigheid van over de hele wereld om hun zoon met autisme zo goed mogelijk te kunnen begeleiden in zijn ontwikkeling. Hoe kun je het maximale halen uit een kind dat geen contact maakt? Muziektherapie, bleek de sleutel tot succes.

Muziek schept een taal die helpt om contact te maken. Het kan de starheid van houding en gedrag van kinderen met autisme doorbreken en hen motiveren om nieuwe dingen aan te gaan. Door middel van muziektherapie worden er mooie resultaten bereikt op het gebied van sociale vaardigheden.

Stichting Papageno

In ruim 20 jaar heeft Papageno zich ontwikkeld tot een veelzijdige organisatie die zich richt op de mogelijkheden van kinderen en jongeren met autisme. Zij bieden o.a. muziektherapie aan huis. Aaltje en Jaap zagen zelf de positieve werking hiervan bij hun zoon Benjamin, die in de jaren ’90 de diagnose autisme kreeg. Ook Luc heeft zich door muziektherapie verder kunnen ontwikkelen.

De bloemen van Benjamin

In haar blog vertelt Aaltje over de keer dat zij met haar gezin in de auto zat, toen zij langs het door hen opgerichte Papageno Huis reden. Een thuis voor Luc en andere jongeren met autisme, gericht op wonen en dagbesteding.

“Als jij niet zou zijn zoals je nu eenmaal bent,” zei Aaltje tegen haar zoon Benjamin, “dan zou het Papageno Huis er niet zijn geweest. Dus dank je wel, want daarmee zijn meer kinderen en jongeren zoals jij geholpen.”

Benjamin straalde van oor tot oor. Een speciaal gevoel maakte zich meester van dit moment in de auto. Dankzij Benjamin staat de kleurrijke tuin van Papageno weelderig in bloei.